“ Hans Brinker, de persoon die Nederland redde door diens vinger in de dijk te steken, bleek geen mens, maar een stapel kikkers te zijn. 

De herkomst van Hansje is altijd onduidelijk geweest voor de inwoners van Nederland. Verschillende verhalen deden de ronde om de oorsprong van Hansje Brinker achterhalen. Zo zou Hansje verzonnen zijn door een Amerikaanse schrijfster, Hansje zou een verwend jochie zijn geweest dat door een ongeluk in de dijk ingegraven was en Hansje zou alsnog de bekende Nederlander Hans ten Brink zijn. Maar vorige week diende zich een nieuwe theorie aan: Hansje zou een stapel kikkers zijn.

Nederland dreigde door een gat in de dijk volledig de Noordzee in te zakken. Deze catastrofe zou betekenen dat de kikkers hun huidige aardse vorm als overbodig konden beschouwen. De kikkers zouden een lot ondergaan waarin zij noodgedwongen weer terug moesten evolueren naar hun voormalige vissenvorm. In een klap zou er miljoenen jaren aan ontwikkeling en gedaanteverandering door de plee gespoeld kunnen worden. Dat lieten de amfibieën zich natuurlijk niet zomaar overkomen! De kikkers namen het heft in eigen handen en hebben hun samengesmolten kikkervinger de dijk gestoken. Zo, en alleen zo, hebben zij Nederland van de ondergang kunnen redden.”

“Onlangs verhuisde ik naar Bergen, Noorwegen. Hoewel ik in de stad woon, ben ik met slechts een uurtje klimmen in de bergen. Een paar keer per week zwem ik in de fjord, in water dat soms slechts vijf graden Celsius is. En dan is Bergen ook nog eens een van de meest regenachtige plekken van Europa.

Ik voel me hier veel meer verbonden met de natuur dan ik me in Nederland ooit gevoeld heb. Daar voelt alles gepland, gecontroleerd. We lijken te denken dat alles maakbaar is, dat wij de elementen de baas zijn. Water is iets dat moet worden opgelost door een groep ingenieurs, iets dat moet worden ingekaderd in leidingen, zwembaden en kanalen.

Nu enerzijds de zeespiegel stijgt en er anderzijds een drinkwater-tekort dreigt, zet ik vraagtekens bij deze houding. De tijd is aangebroken is om onze denkwijze te veranderen- om te beseffen dat wij als mensen slechts een klein onderdeel van het geheel zijn.“

“ Bij het maken van dit werk richtte ik me op de toekomst, met een blik op het verleden. ik heb, geïnspireerd op vroege terpbewoners, mensen die mét het water leefden, me voorgesteld hoe Nederland eruit gaat zien als de zeespiegel een stukje stijgt en de zee het land binnendringt. Het langzaam eroderende stads- en polderlandschap ligt onderworpen aan de grillen van de getijden. En de mensen? Wie trekken weg uit de nieuwe woestenij, naar hogere grond? Wie blijven hier, en hoe overleven ze? Ik neem je mee in mijn gedachtenexperiment, als je niet bang bent voor natte voeten...”

"Al het leven op aarde staat met elkaar in verbinding. Door water. Zonder water, geen leven.

Mensen, dieren en planten hebben water nodig om te kunnen overleven. We hebben het nodig om onszelf te kunnen voeden, voor onze hygiëne en ons vermaak. We hebben het nodig voor onze huizen, onze industrie, onze landbouw. Water valt gratis uit de lucht en je zou verwachten dat we schoon en drinkbaar water in overvloed hebben, dit is niet het geval. Er heerst waterstress. Op dit moment leven bijna 2 miljard mensen in waterschaarste en onze zomer van 2022 wordt gezien als de droogste in 500 jaar. Vraag jezelf daarom wat vaker af: “Ga ik zuinig en bewust om met mijn water?”

“Het is weer warm in Nederland. En droog. Als ik uit mijn raam in Overvecht kijk zie ik een half verdorde grasmat liggen. Er werd opgeroepen om minder water te verspillen. Maar ja: je wil ook lekker afkoelen met deze hitte. Een lange douche, een groen gazon of in de tuin een watergevecht houden. Het is lekker, leuk, en wat kan dat nou voor gevolgen hebben op de grote wereld om ons heen? Ik besloot die persoonlijke relatie met water te spiegelen aan de gevolgen op macroschaal. Daarvoor beeldde ik me een Utrecht in dat al lang is opgeslokt door de droogte. Een stad die een grote zandvlakte is geworden. Welke keuzes maak je dan met betrekking tot je waterverbruik? De keuze van het afgebeelde mannetje is in ieder geval duidelijk. “

“Ik ben zelf opgegroeid vlak bij de kust maar ik heb zelden stilgestaan bij de zee als bedreiging. Met de huidige klimaatverandering staan we echter voor een groot probleem.

Een vriend van mij liet me de Xbloc zien van BAM, een in Nederland ontwikkelde betonnen golfbreker. Deze grote betonnen blokken ‘interlocken’ zodat de energie van de golven dramatisch worden verminderd en zo de kust en havengebieden veilig houden tegen hoge golven. De opvolger XblocPlus wordt momenteel geplaatst op de afsluitdijk.

Door mijn gesprek met Thomas ben ik mij meer bewust geworden van hoe afhankelijk wij zijn van dit soort innovatieve ontwerpen die belangrijk zijn voor een veilige relatie met de zee. Dit is een ode aan de Kustverdediging “

“Vuur!... Uuh… Water de Kanonnen!

Voor deze illustratie heb ik mijzelf helemaal ondergedompeld in de verhalen over de achtergrond van de Nederlandse waterlinies, ook heb ik een leuk en inspirerend gesprek met Paul Beukema van Lunet aan de Snel gehad. Geïnspireerd door deze historische feiten en verhalen heb ik heb het bovenste gedeelte op mijn manier met humor en beeldrijm proberen in te vullen. Voorbeelden hiervan zijn de kanonkraan of de ontstopper als loop van de tank.

In het onderste stuk zie je hoe de veenweide en de vogels die daar leven, hun eigen oorlog strijden. Niet tegen elkaar maar tegen de droogte en hitte. En hoe het verleden daar nu letterlijk in door druipt en helpt. “

“Water is contrastrijk. In onze wereld hebben we soms veel te weinig water, en soms veel te veel.

We spelen met water, kunnen eten dankzij water en zijn soms bang voor water. Hoe ziet de toekomst eruit in een wereld met een stijgende zeespiegel, en in een wereld van toenemende droogte? Een aantal van deze contrasten heb ik proberen te vangen in een beeld, waarbij de achtergrond, een soort craquelé van zowel droogte als water, dit bij elkaar brengt en verbindt.”